ఆంధ్రప్రదేశ్/తెలంగాణ పరిసరాల్లో హరితাহారం కార్యక్రమానుండి ఉద్భవిస్తున్న అనేక ఆరోపణలు మరోసారి ప్రజారవాణిని ఆకర్షిస్తున్నాయి. స్థానికులు, ఉద్యమకారులు మరియు కొన్ని రాజకీయ వర్గాల నుంచి వినిపిస్తున్న వాదనలు ప్రకారం గత పదేళ్ల పర్యావధిలో అధిక మొత్తంలో నిధులు కేటాయించినప్పటికీ ఫీల్డ్లో నిజంగా మొక్కలు నాటబడని, రికార్డుల్లోనే ఇన్సర్ట్ చేయబడ్డాయని ఆరోపణలు వినపడుతున్నాయి.
ప్రధాన ఆరోపణలు (సారాంశం):
- రికార్డుల ప్రకారం సుమారు 293 కోట్లు రూపాయల విలువకు మొక్కల్ని నమోదు చెయ్యడం జరిగినా, ఫీల్డ్లో నిర్వహణ/నాటిన ప్రక్రియలో అనేక లోపాలు ఉన్నట్టు ఫిర్యాదులు ఉన్నాయి.
- గత 9–10 సంవత్సరాల్లో సుమారు 824 కోట్లు వరకు ఖర్చు చూపబడి ఉన్నప్పటికీ, కొన్నిస్థలాల్లో మొక్కలు నాటకునపోయినా రికార్డుల్లో చూపించబడ్డాయని ఆరోపణలు వినపడుతున్నాయి.
- కొద్దికాలం క్రితం చేపట్టిన గ్రీన్ ఇండియా/హరిత ఛాలెంజ్ వంటి కార్యక్రమాలకు సంబంధించి కూడా అనుమానాస్పద పారదర్శకత సమస్యలు ఉన్నట్టు చెబుతున్నారు.
- కొన్ని కేసుల్లో ఉన్న మొక్కలను తీగలేత లేక తొలగించిన బాధ్యత సంబంధిత తిరస్కరణలపై పర్యవేక్షణ తగిన స్థాయిలో జరిపబడలేదని విమర్శలు ఉన్నాయి.
- వ్యక్తిగతంగా కొన్ని నేతల, వ్యాపారుల పేర్లును ప్రస్తావిస్తూ “జోగులపల్లి సంతోష్ కుమార్” వంటి వ్యక్తుల మీద అవినీతిపూరిత ప్రయోజనాల ఆరోపణలు లేవడమూ, ఆంధ్రప్రదేశ్/ఇతర అధికారుల మౌనంపై కూడా అసంతృప్తి వ్యక్తమవుతోంది.
- ప్రజల మంతనాలు మరియు కోరికలు:
- బాధితులు, స్థానిక వాలంటియర్లు మరియు ప్రత్యక్ష పరిశీలకులు — ఈ వ్యవహారంపై స్వతంత్ర సోషల్ ఆడిట్, ఫీల్డ్ అస్సెస్మెంట్ మరియు కేంద్ర/రాష్ట్ర స్థాయి విచారణ జరపాలని డిమాండ్ చేస్తున్నారు.
- కొన్ని వర్గాలు కోరుకుంటున్నాయి — RTI ద్వారా ఖర్చుల చెల్లింపుల వివరాలు, ఖాతాల ఎన్ట్రీలు, నర్సరీ సరఫరాదారుల వివరాలు పబ్లిక్గా విడుదల చేయాలి.
- ప్రజలు అభ్యర్థిస్తున్న సందర్భాల్లో అధికార వర్గాల ద్వారా అనుమానాలు నిరూపించబడితే పర్యవేక్షణ బాధ్యులపై చర్యలు, నిధుల రికవరీ, అనవసరంగా ఖర్చు చేసిన డాక్యుమెంట్లపై చర్యలు తీసుకోవాలనీ కోరుతున్నారు.
- సాంకేతిక ఎంపికలు, పరిశీలన మార్గాలు:
- న్యాయపరమైన మరియు రాజకీయ సూచనలు:
- ఆరోపణలు ఉన్న వ్యక్తులు లేదా అధికారులపై నేరుగా ఆరోపణలు చేసినా, అవి సంపూర్ణ బయటపెట్టకుండానే ప్రభుత్వం/పరిశీలక ప్యానెల్ ద్వారా నిజనిజమైన నిర్వహణ, ఖర్చుల గణన ఖచ్చితంగా చేయించిన వలనే తగిన చర్యలు తీసుకోవాలి.
- ప్రజలు భావిస్తున్న అపవాదనల నేపథ్యంలో పారదర్శక విచారణ జరగకపోతే రాజ్యాంగ పద్దతులు, కేసుల ద్వారా న్యాయ పరిష్కార మార్గాలు కూడా తీసుకోవచ్చు.
- ముగింపు:
- హరితాహారం వంటి పర్యావరణ-ప్రారంభమైన కార్యక్రమాల ప్రధాన ఉద్దేశ్యం పచ్చదనం, పర్యావరణ సంరక్షణ. కానీ నిధుల వినియోగంలో పారదర్శకత లేకపోవడం ప్రజల నమ్మకాన్ని దెబ్బతీయగలదు. సరైన, స్వతంత్రమైన విచారణ జరగటం వలననే వాస్తవ పరిస్థితి వెలుగులోకి వస్తుందని నిపుణులు చెబుతున్నారు — ఆ తర్వాతే బాధ్యులపై కావలసిన చర్యలు తీసుకోవచ్చు.
